Funkcja zwana Gray Line - Szara Linia - pozwala na rozróżnienie silnych i słabych ech. Miejsca, od których odbił się sygnał wysłany przez czujnik zaznaczone są na ekranie różnymi odcieniami szarości. Miejsca miękkie, muliste lub pokryte roślinnością odbijają sygnał słabiej, więc jego odwzorowaniem na ekranie jest wąska szara linia lub jej całkowity brak.

Dno twarde odbija sygnał mocniej, więc na ekranie widać jego obraz jako szeroką, szarą wstęgę. Dzięki temu możliwe jest rozróżnienie twardego i miękkiego dna.

Aby lepiej to zrozumieć postarajmy sobie wyobrazić, co by było, gdybyśmy zaczęli słyszeć ultradźwięki. Oczywiście odbicie od twardego, kamienistego dna usłyszelibyśmy jako mocny dźwięk, zaś echo odbite od dna miękkiego i mulistego byłoby dużo cichsze.
Echosonda potrafi na ekranie graficznie odwzorować siłę sygnału. W najnowszych sonarach, których wyświetlacze mają 16 odcieni szarości, każdej mocy sygnału jest przypisana określona szarość. Im echo powracające od danego miejsca na dnie jeziora jest słabsze, tym echosonda maluje na ekranie jaśniejszy obraz tego miejsca. Im zaś powracający sygnał ma większą moc, tym echosonda wyświetli w tym miejscu ciemniejszy obraz. Na rysunku poniżej przedstawiłem kilka przykładów obrazów na ekranie, na których widać przejście od dna twardego do miękkiego.

Określanie wielkości ryb.

Jeśli na ekranie widnieją dwa sygnały tej samej wielkości, jeden w szarości, a drugi bez, to sygnał z szarym wypełnieniem jest silniejszy.

1. Miękkie dno - ciemny obraz, ewentualnie cienki wąski jasny pas.
2. Duża ryba przy dnie - szare wypełnienie echa.
3. Duża ryba - szare wypełnienie echa.
4. Rośliny.
5. Twarde dno - szeroki, jasny pas.
6. Mała ryba - echo bez szarego wypełnienia.

Po prawej stronie ekranu funkcja ustawiona jest na 100%, czyli każde - nawet najdrobniejsze - echo jest pokazywane w szarości.
Po lewej - GrayLine ustawiono na 0%, czyli wszystko jest czarne.
Zależność jest następująca: im wyższa wartość procentowa GrayLine, tym słabsze echa pokazywane są jako szare, ale tym więcej mocnych ech zaczernia ekran. Z kolei im niższa wartość procentowe GrayLine, tym więcej słabych ech nie jest w ogóle pokazywane na ekranie, za to niektóre mocne echa nie są tak ciemne, a więc lepiej widoczne. Zwykle optymalne ustawienie GreyLineoscykuje koło 60% - wtedy najlepiej wszystko widać.

Poziomy szarości i kolory.

• Echosonda, która w ogóle nie ma funkcji GrayLine.

Na jej ekranie widzimy, że siła echa w ogóle nie jest pokazana. Zarówno bardzo słabe echa ryb, jak i mocne echo pochodzące od dna, mają na ekranie taki sam, ciemny kolor. Bardzo trudno interpretować taki obraz, ponieważ nie możemy na jego podstawie określić, które przedmioty są związane z dnem (kamienie, zatopione drzewa itp.), a które zawieszone nad nim (np. roślinność, ryby).


• Nowoczesna echosonda z 16 odcieniami szarości.

Zupełnie inna percepcja obrazu. Bez trudu zauważamy zmianę twardości podłoża. Z dużym prawdopodobieństwem możemy stwierdzić, że górka jest bardzo twarda i pokryta kamieniami. Na jej szczycie znajduje się pióropusz roślin. Dzięki obecności funkcji GrayLine, która dokładnie rysuje twarde dno, bez trudu możemy dostrzec ryby (słabsze echa widoczne przy samym dnie).

• Echosondy kolorowe.

Ekrany tych urządzeń dają jeszcze większe możliwości rozróżnianych mocy sygnału, ponieważ są w stanie wyświetlić 256 odcieni kolorystycznych.

Każdemu kolorowi odpowiada określona siła echa. Odcienie niebieskiego to raczej słabe echa. Czerwienie to echa pośrednie. Kolory żółte zaś, to mocne sygnały o dużej sile. Funkcja, która w tych sonarach odpowiada za przekazanie informacji o twardości dna, nosi nazwę ColorLine.

Interpretacja twardości za pomocą tej funkcji przebiega podobnie jak w przypadku GrayLine, z tą jednak różnicą, że szarość jest zastąpiona przez odcienie żółci, które sygnalizują mocne sygnały.

Cezary Karpiński
"ThinkBig Polska"