- Angielskie oznaczenia sprzętu wędkarskiego

Od wielu lat na polskim rynku wędkarskim pojawia się sprzęt oznaczony w angielskich jednostkach miary lub wagi. „Elbeesy”, „incze”, „ozy” to dla przeciętnego wędkarza częstokroć czarna magia. Dodajmy do tego występuj±cy często brak fachowej porady ze strony sprzedawcy, a także po macoszemu traktowane opisy sprzętu w niektórych katalogach i mamy wtedy problem.

Postaram się zatem opisać dokładnie niektóre oznaczenia, podaj±c zarazem przykłady ich przeliczania.

Przeliczniki

Parametry sprzętu wędkarskiego oznacza się w różnoraki sposób, stosuj±c m.in. jednostki miary i wagi. Odrębn± kwestię stanowi± ¶ruciny do wyważania spławików, o których będzie póĽniej mowa oraz oznaczenia akcji wędziska, modeli kołowrotków, a także numery katalogowe, którego to tematu tu nie poruszę, z uwagi na różnorodno¶ć oznaczeń stosowan± przez poszczególnych producentów.

Jednostki miary

Jednostki miary Jednostki wagi

yard stopa cal funt uncja

(yd) (yds) (ft) (') (in) (") (lb) (lbs) (oz)

91,44 cm 30,48 cm 2,54 cm 0,45 kg 28,35 g

Nowa strona 1 Nowa strona 1
Wędziska

W przypadku wędzisk, pomijaj±c tradycyjne i znane wędkarzom oznaczenia długo¶ci wyrażanej w metrach i ciężaru wyrzutowego w gramach, najczę¶ciej będziemy mieli do czynienia z następuj±cymi przypadkami:

Pierwszy przypadek nie wymaga szczegółowego wyja¶nienia, poza moc± linki. Przykładowo opis 270 cm; 1-10 g; 2-6 lb oznacza, że do wędziska o podanej długo¶ci i ciężarze wyrzutowym należy stosować linki o mocy 0,9 kg - 2,7 kg, co w praktyce będzie oznaczało np. żyłkę o przekroju od 0,10 mm do 0,18 mm (w zależno¶ci od mocy deklarowanej przez producenta, o czym będzie jeszcze mowa).

Drugi z wymienionych przypadków jest charakterystyczny dla wędzisk przeznaczonych do połowu karpi. Literalne tłumaczenie oznaczenia np. 3 lbs widniej±cego na wędziskach karpiowych i opisywanego częstokroć w katalogach jako ciężar wyrzutowy, może doprowadzić do wniosku, iż wędzisko takie jest przeznaczone do zestawów o wadze do 1,35 kg. W praktyce próba wyrzucenia takiego ciężaru, a nawet zawieszenia go na wędzisku, doprowadzi do jego połamania. W tym wypadku jednostka wagi wyrażona w funtach (lbs) oznacza nie ciężar wyrzutowy, ale tzw. krzywa ugięcia (test curve), która okre¶la, jak duże może być obci±żenie, aby wygięcie szczytówki w stosunku do dolnika zachowało k±t prosty. Krzywa ugięcia daje się w praktyce przeliczyć na znany każdemu wędkarzowi ciężar wyrzutowy. Fachowcy stosuj± tu różne do¶ć skomplikowane wzory matematyczne, które jako człek o wykształceniu humanistycznym mogę przyjmować jedynie do wiadomo¶ci. Przeliczniki krzywej ugięcia na ciężar wyrzutowy, przy zastosowaniu tych wzorów, przedstawiaj± się w przybliżeniu w następuj±cy sposób:

Nowa strona 1

2 lbs	2 ½ lbs	3 lbs	3 ½ lbs	4 lbs
55-60 g	70-75 g	85-90 g	100-105 g	115-120 g

Przedstawione warto¶ci oznaczaj± maksymalny ciężar wyrzutowy, choć w przypadku wielu wędzisk, szczególnie z tzw. „górnej półki”, mog± być znacznie wyższe niĽli przedstawia to tabela. Ostatni z przypadków najlepiej zilustruj± poniższe przykłady:

Przykład I

Opis wędziska: 6' 6" 8-14 lb 1/8 - 1 oz. oznacza: długo¶ć wędziska wyrażon± w stopach i calach, która wynosi 195 cm, moc linki wyrażon± w funtach, która wynosi 3,6 - 6,3 kg oraz ciężar wyrzutowy w uncjach wynosz±cy 4 - 28 g.

Przykład II

Opis wędziska: 7' 14-30 lb 1/4 - 1 oz. oznacza: długo¶ć wędziska wyrażon± w stopach, która wynosi 210 cm, moc linki wyrażon± w funtach, która wynosi 6,3 - 13,5 kg oraz ciężar wyrzutowy w uncjach wynosz±cy 7 - 42 g.

W powyższych przykładach dokonano zaokr±glenia niektórych warto¶ci.

Kołowrotki i linki

Do opisywania kołowrotków i linek, poza znanymi każdemu wędkarzowi parametrami wyrażanymi w milimetrach, metrach, kilogramach oraz opisywanych powyżej funtach, stosuje się także jednostkę miary jard (yard). Poniższe zestawienie przedstawia przykładowe przeliczanie długo¶ci wyrażonych w jardach na metry.

Nowa strona 1

yd	100	150	300	500
m	91	137	274	457

Kołowrotki, tj. pojemno¶ć ich szpuli, opisywane s± zarówno poprzez podanie ¶rednicy linki w milimetrach i jej długo¶ci w metrach, jak i poprzez podanie wytrzymało¶ci w funtach i długo¶ci w jardach. W tym wypadku nie powinno być zatem żadnych kłopotów. To samo dotyczy linek, gdzie podana jest ¶rednica w milimetrach, wytrzymało¶ć w funtach i/lub kilogramach oraz długo¶ć. Sprawa komplikuje się, gdy linka opisana jest (poza długo¶ci± w metrach lub jardach) wył±cznie w funtach, których przeliczenie na kilogramy nie stanowi problemu, ale już na ¶rednicę wyrażan± w milimetrach tak. Powodem takiego stanu rzeczy jest deklarowanie przez producentów bardzo różnych wytrzymało¶ci linek, przy zachowaniu tej samej ¶rednicy. Ostatnio zrobiłem dla własnych potrzeb drobn± analizę wytrzymało¶ci deklarowanych przez producentów na 25-ciu różnych żyłkach, w tym żyłkach o ¶rednicy 0,20 mm. Najniższa z deklarowanych wytrzymało¶ci wynosiła 3 kg, co stanowi ok. 6,7 lb, ¶rednia 4,91 kg - 10,9 lb, a najwyższa 6,55 kg - 14,6 lb. To oznacza, że żyłki o ¶rednicy 0,20 mm maj± odpowiednio moc wyrażon± w funtach od 6,7 lb do 14,6 lb. Przeliczanie zatem mocy linki na jej ¶rednicę może mieć charakter tylko szacunkowy.

¦ruciny

Jak wspomniano na wstępie, odrębna kwestię stanowi± oznaczenia ¶rucin do wyważania spławików, znajduj±ce swoje odzwierciedlenie w opisach spławików. Poniżej zaprezentowano oznaczenia angielskie i ich odpowiedniki w gramach.

Nowa strona 1

Oznaczenie angielskie	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1
Odpowiednik w gramach	0,01	0,02	0,03	0,04	0,05	0,06	0,08	0,11	0,13	0,17	0,22	0,27	0,29

Nowa strona 1

Oznaczenie angielskie	BB	AB	AAA	SSG	SG
Odpowiednik w gramach	0,4	0,6	0,8	1,6	3,2

Jak wyważać spławiki oznaczone „po angielsku”, najlepiej zilustruj± przykłady:

Przykład I

2AAA,1 - aby wyważyć spławik zakładamy dwie ¶ruciny o masie 0,8 g każda i jedn± o masie 0,29 g.

Przykład II

2SSG + 2AAA – pierwszy z członów oznaczenia to masa obci±żenia własnego spławika, czyli 3,2 g, za¶ drugi to masa ciężarków potrzebnych do jego wyważenia tj. dwie ¶ruciny o masie 0,8 g każda.

Na zakończenie wypada jeszcze raz podkre¶lić, że zastosowane tu przeliczniki podano w przybliżeniu, stosuj±c częstokroć zaokr±glenia, jak również zwyczajowo przyjmowane warto¶ci. St±d oczywi¶cie w tre¶ci artykułu mog± wyst±pić pewne rozbieżno¶ci w przypadku dokonywania przeliczeń bezpo¶rednich.

Czez