- Mandat za przejazd przez wał

Kilka miesięcy temu, na forum, w wątku „PSR” rozgorzała dyskusja, dotycząca możliwości wystawienia mandatu przez Państwową Straż Rybacką. Przypomnę, że jeden z kolegów został ukarany mandatem przez PSR za popełnienie wykroczenia, polegającego na przejeździe przez wał przeciwpowodziowy w niedozwolonym miejscu.

Zdania dyskutantów były podzielone. Jedni uważali, że PSR miała prawo wystawić taki mandat, inni zaś że nie. Meritum sprawy sprowadzało się do tego, że nikt z dyskutujących nie znał podstawy prawnej, na jaką powołali się strażnicy wystawiający mandat. Swoją pomoc zaoferował tu Artur vel Sołtys, który sobie tylko znanymi kanałami dotarł do podstawy prawnej takiego działania PSR. Jako podstawę prawną takiego działania wskazano przepis art. 85 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo wodne oraz art. 23a pkt 6 ust. 1 ustawy o rybactwie śródlądowym.

W przedmiotowym przypadku poza sporem pozostaje fakt, że zgodnie z art. 85 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.), dla zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych, zabrania się przejeżdżania przez wały oraz wzdłuż korony wałów pojazdami, z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych. Natomiast zgodnie z art. 190 ust. 1 tejże ustawy, kto wbrew postanowieniom art. 85 ust. 1 wykonuje w pobliżu urządzeń wodnych czynności zagrażające tym urządzeniom – a za takie należy uznać przejeżdżanie przez wał w miejscach niedozwolonych – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Czyn taki stanowi wykroczenie. Pozostaje zatem do rozstrzygnięcia, kwestia czy PSR mogła w tym wypadku ukarać kolegę grzywną w drodze mandatu, za popełnienie tego wykroczenia.

Katalog uprawnień PSR jest zawarty w art. 22 i 23 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz.U. z 1999 r. Nr 66,poz. 750 ze zm.). Zadaniem PSR jest natomiast kontrola przestrzegania tejże ustawy oraz przepisów wydanych na jej podstawie tj. zasad i warunków ochrony, chowu, hodowli i połowu ryb w powierzchniowych wodach śródlądowych, w wodach znajdujących się w urządzeniach wodnych oraz obiektach przeznaczonych do chowu lub hodowli ryb. Szczegółowy zakres uprawnień PSR był opisywany w wątku na forum. Niewątpliwie jednak w zakresie tych uprawnień brak jest możliwości wystawiania mandatu za popełnienie opisywanego wykroczenia. Biorąc powyższe pod uwagę, należy dojść do wniosku, że przestrzeganie wykonywania dyspozycji przepisu art. 85 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo wodne nie należy do zadań PSR, ani nie znajduje odzwierciedlenia w katalogu uprawnień, którymi dysponuje ta służba.

Pozostaje zatem rozważenie przedmiotowego problemu w kontekście powołanego na wstępie art. 23a pkt 6 ust. 1 ustawy o rybactwie śródlądowym. Zgodnie z tym przepisem, strażnikowi PSR wykonującemu obowiązki przysługują uprawnienia określone odrębnymi przepisami odnoszącymi się do Straży Parku Narodowego (dalej SPN) w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie przyrody, czyli ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U. Nr 92, poz. 880 ze zm.).
W omawianym zakresie uprawnienia obydwu straży różnią się diametralnie. PSR jest uprawniona do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenie określone w ustawie o rybactwie śródlądowym, zaś SPN zgodnie z art. 108 ust. 5 ustawy o ochronie przyrody takich uprawnień nie posiada i może jedynie zatrzymać i przekazać Policji lub innym organom osoby w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia w zakresie ochrony przyrody. Z wykroczeniem w zakresie ochrony przyrody mamy do czynienia m.in. w przypadku naruszenia zakazów obowiązujących w ramach wskazanych w art. 6 tej ustawy form ochrony przyrody, którymi są:

lub w przypadku: zabijania zwierząt, niszczenia roślin, grzybów bądź ich siedlisk.

Przedmiotową sprawę możemy zatem rozpatrywać w dwóch kontekstach. Objęcia przejazdu przez wał przeciwpowodziowy jedną z ww. form ochrony przyrody i naruszenia obowiązujących zakazów oraz zabijania zwierząt, niszczenia roślin, grzybów bądź ich siedlisk podczas przejazdu przez wał lub brakiem tych form i zdarzeń. W pierwszym przypadku PSR stwierdzając popełnienie wykroczenia powinna - posiadając ww. uprawnienia SPN - zatrzymać i przekazać Policji lub innym organom podejrzane osoby. W drugim przypadku, gdy nie naruszono ww. zakazów, ani nie doszło do zabijania lub niszczenia, może jedynie poinformować Policję o popełnieniu wykroczenia.

A zatem w żadnym z przedstawionych przypadków PSR nie jest uprawniona do wystawienia mandatu za przejazd przez wał przeciwpowodziowy w miejscu niedozwolonym.

Czez